Микрометр ничек туган

2023-01-12

XVIII гасырда ук микрометрлар машина кораллары индустриясен үстерүдә җитештерү этабына чыктылар. Бүгенге көнгә кадәр, микрометр остаханәдә иң күпкырлы төгәл үлчәү коралларының берсе булып кала. Хәзер микрометрның ничек туганын карыйк.
Кешеләр җеп принцибын XVII гасырда объектларның озынлыгын үлчәү өчен кулланганнар. 1638-нче елда Англиянең Йоркшир шәһәрендәге астроном В.Гаскогин җеп принцибын йолдызлар арасын үлчәү өчен кулланган. Соңрак, 1693 елда, ул "калипер микрометр" дип аталган үлчәү линиясе уйлап тапты.
Бу үлчәү системасы, бер очында әйләнүче кул кулына, икенчесендә хәрәкәтләнүче иҗекләргә бәйләнгән җепле вал. Asлчәү укуларын кул дивары әйләнешен санап алу мөмкинлеге бар. Уку теркәү атнасы 10 тигез өлешкә бүленә, һәм дистанция үлчәү тырнакларын күчереп үлчәнә, бу кешеләрнең озынлыкны винт җеп белән үлчәү омтылышын тормышка ашыра.
Төгәл үлчәү кораллары XIX гасырның соңгы өлешенә кадәр коммерцияле булмаган. Сэр Джозеф Уитворт, мәшһүр "Уитворт җеп" уйлап тапкан, микрометрларны коммерцияләштерүдә алдынгы шәхес булды. Америка B&S компаниясенең Браун & Шарп 1867-нче елда узган Париж халыкара экспозициясендә булдылар, алар Палмер микрометрын беренче тапкыр күрделәр һәм аны АКШка алып кайттылар. Браун & Шарп Париждан алып кайткан микрометрны җентекләп өйрәнделәр һәм аңа ике механизм өстәделәр: шакмакны яхшырак контрольдә тоту механизмы һәм шакмак йозак. Алар кесә микрометрын 1868 елда җитештерделәр һәм киләсе елда базарга чыгардылар.
Шул вакыттан алып, машина җитештерү цехларында микрометрларның кирәклеге төгәл алдан әйтелде, һәм төрле үлчәүләр өчен яраклы микрометрлар машина кораллары үсеше белән киң кулланылды.