چرخ دنده یک چرخ دنده جامد یا پره ای است که برای انتقال حرکت با یک زنجیر (غلتکی) مشبک می شود. چرخ زنجیر چرخ دنده ای برای درگیر کردن یک بلوک با گام دقیق روی یک زنجیره یا کابل استفاده می شود.

شکل دندانه چرخ دنده باید اطمینان حاصل کند که زنجیر به صورت روان و صرفه جویی در مصرف انرژی وارد و خارج از مش بندی می شود، ضربه و تنش تماس حلقه های زنجیر در طول مش بندی را به حداقل می رساند و باید پردازش آن آسان باشد.

پارامترهای اصلی چرخ دنده عبارتند از گام، قطر بیرونی غلتک، تعداد دندانه ها و گام ردیف. قطر دایره شاخص، قطر دایره نوک دندان و قطر دایره ریشه دندان چرخ دنده، ابعاد اصلی چرخ دنده هستند.
چرخ دنده های با قطر کمتر را می توان به صورت یک تکه ساخت. چرخ دنده ها با قطر متوسط ​​در صفحات یا صفحات سوراخ دار ساخته می شوند. چرخ دنده های با قطر بزرگتر در یک ساختار ترکیبی ساخته می شوند که اغلب با چرخ دنده های حلقوی قابل تعویض به توپی پیچ می شوند.

چرخ دنده با قطر کوچک به طور کلی به یک نوع یکپارچه و چرخ دنده با قطر متوسط ​​معمولاً از نوع صفحه پره ای ساخته می شود. برای تسهیل حمل و نقل، بارگیری و کاهش وزن، یک سوراخ در صفحه پره ایجاد می شود و چرخ دنده با قطر بزرگ را می توان به یک نوع ترکیبی تبدیل کرد. حلقه و هسته چرخ می تواند از مواد مختلفی ساخته شود.

جنس چرخ دنده باید اطمینان حاصل کند که دندانه های چرخ دنده از استحکام و مقاومت کافی در برابر سایش برخوردار هستند، بنابراین سطح دندانی چرخ دنده به طور کلی برای دستیابی به سختی خاصی تحت عملیات حرارتی قرار می گیرد.